Co to jest antykoncepcja awaryjna?
Jest to rodzaj antykoncepcji, która może zastąpić antykoncepcję hormonalną w nagłych przypadkach, na przykład:
- jak zapomnimy zażyć tabletki antykoncepcyjnej, którą stale przyjmujemy
- w nagłych wpadkach, kiedy boimy się, że nasze uniesienia mogą zakończyć się nieplanowaną ciażą
Tabletki “Dzień Po” to doskonały ratunek, kiedy nie planujemy powiększenia rodziny w danym czasie.
Tabletka “Dzień Po” – jakie preparaty są dostępne w Polsce?
W Polsce zarejestrowane są dwie substancje przeznaczone do stosowania jako antykoncepcja awaryjna – lewonorgestrel i octan uliprystalu. Skuteczność preparatów jest porównywalna.
Jakie są wskazania do antykoncepcji postkoitalenej?
Tabletki Dzień Po stosuje się w celu uniknięcia ciąży w przypadku podejrzenia nieskuteczności zastosowanej antykoncepcji lub po stosunku bez użycia wystarczających środków zapobiegających ciąży. Regularne stosowanie tabletki postkoitalnej, w celach antykoncepcyjnych, nie jest zalecane ze względu na ograniczoną skuteczność metody, względem innych metod antykoncepcji.
Jak działa preparat z lewonorgestrelem?
Lewonorgestrel dostępny jest w formie tabletki w dawce 1,5 mg. Preparat należy połknąć jak najszybciej po stosunku bez zastosowania skutecznej metody zapobiegania ciąży. Producent zaznacza, iż tabletkę należy przyjąć najpóźniej 72 godziny po stosunku. W przypadku wystąpienia wymiotów do 3 godzin po przyjęciu preparatu, należy natychmiast przyjąć jeszcze jedną tabletkę.
Podstawowymi mechanizmami działania lewonorgestrelu, jako pigułki antykoncepcyjnej awaryjnej, jest zapobieganie zapłodnieniu przez zahamowanie owulacji w okresie przedowulacyjnym, wpływ na błonę śluzową macicy blokujący zagnieżdżenie zarodka, a także wpływ na gęstość śluzu szyjki macicy.
Jakie działania niepożądane może powodować tabletka ,,Dzień Po” z lewonorgestrelem?
Do bardzo częstych działań niepożądanych lewonorgestrelu należą zawroty głowy, ból głowy, nudności, ból brzucha i podbrzusza, opóźnienie miesiączki, obfite miesiączki, krwawienie z dróg rodnych oraz zmęczenie. Częste działania niepożądane to także biegunki, wymioty i bolesne miesiączki.
Jak działa preparat z octanem uliprystalu?
Octan uliprystalu dostępny jest w formie tabletki w dawce 30 mg. Tabletkę należy przyjąć w ciągu 120 godzin po stosunku płciowym bez zabezpieczenia lub gdy zastosowana metoda antykoncepcji zawiodła. W przypadku wystąpienia wymiotów do 3 godzin po przyjęciu preparatu, należy przyjąć kolejną tabletkę. Przed zastosowaniem produktu należy wykluczyć ciążę.
Mechanizm działania octanu uliprystalu polega na hamowaniu lub opóźnianiu owulacji poprzez hamowanie wyrzutu hormonu luteinizującego. W przypadku wystąpienia owulacji lek nie jest skuteczny. Dlatego tabletkę należy przyjąć jak najszybciej po stosunku płciowym.
Jakie działania niepożądane może powodować tabletka ,,Dzień Po” z octanem uliprystalu?
Częste działania niepożądane obejmują bóle brzucha, zaburzenia nastroju, bóle mięśni i bóle pleców, a także przejściowe nieregularności lub zaburzenia miesiączkowania. Tabletki zawierające octan uliprystalu mogą zmniejszać skuteczność antykoncepcji hormonalnej zawierającej progesteron.
Jakie są przeciwskazania do antykoncepcji postkoitalnej?
Przeciwskazaniem do przyjęcia antykoncepcji postkoitalnej jest ciąża. Tabletki ,,Dzień Po” nie są metodą przerywania ciąży. Przeciwskazaniem do przyjmowania tabletek jest również nadwrażliwość na którąkolwiek substancję czynną lub pomocniczą w tabletce.
O czym jeszcze warto wiedzieć?
Nie należy łączyć doraźnych leków antykoncepcyjnych zawierających octan uliprystalu oraz lewonongestrel ze względu na ryzyko zmniejszenia skuteczności antykoncepcji.
Jednak są sytuacje, kiedy przyjęcie tabletki “dzień po” może być zabronione. Taka sytuacja może nastąpić kiedy:
– jesteś uczulona na składnik tabletki
– masz ciężką astmę
– przyjmujesz leki na bazie dziurawca
– przyjmujesz leki na padaczkę, HIV, gruźlicę
Jak kupić tabletkę antykoncepcyjną ,,Dzień Po”?
Tabletki ,,Dzień Po” w Polsce dostępne są na receptę. W celu uzyskania leku należy zgłosić się do lekarza. Każdy lekarz ma prawo wypisać receptę na tabletki ,,Dzień Po”. Następnie należy zrealizować receptę w aptece. Otrzymanie e-recepty na postkoitalną tabletkę antykoncepcyjną jest możliwe poprzez odbycie lekarskiej konsultacji telemedycznej.
Piśmiennictwo:
- Medycyna Praktyczna [INDEKS]: ellaOne [online]
- Medycyna Praktyczna [INDEKS]: Escapelle [online]
- Bręborowicz G: Położnictwo i Ginekologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2015
