Otyłość określana jest przez zawartość tkanki tłuszczowej w ciele. W praktyce, w celu diagnostycznych, korzysta się ze wskaźników takich jak BMI. Wartość BMI powyżej 30kg/m2 uznawana jest jako świadcząca o otyłości.
Przyczyny występowania otyłości w społeczeństwie są złożone, wynikają z relacji między genetyką, czynnikami socjoekonomicznymi oraz kulturowymi. Kultura żywieniowa oraz szeroko rozumiany styl życia silnie wpływają na ryzyko wystąpienia, potencjalnie niebezpiecznej dla zdrowia, otyłości.
Leczenie otyłości: Dla kogo zmiana stylu życia? Dla kogo leki?
Podstawową zasadą leczenia otyłości jest doinformowanie, potencjalnie zainteresowanego leczeniem, chorego o ryzyku związanym z brakiem interwencji oraz sposobów interwencji. Możliwość dokonania wyboru i dokonywanie świadomych kroków na drodze ku zdrowiu, stanowią podwaliny pod skuteczną walkę z otyłością.
Zmiana stylu życia, rozumiana jako spożywanie wysoko jakościowej diety, adekwatna aktywność fizyczna oraz inne codzienne nawyki, stanowi absolutny fundament w procesie walki z otyłością.
Rozważanie interwencji farmakologicznej w procesie utraty wagi może być rozważane w przypadku kiedy indeks BMI przekracza 30kg/m2. Stosowanie leków w przypadku mniej rozwiniętej otyłości jest uzasadnione w przypadku kiedy pojawiły się komplikacje zdrowotne związane z otyłością.
Leczenie otyłości przy użyciu leków ma charakter dodatkowy, względem zmiany stylu życia.
Utrzymanie prawidłowej masy ciała ogranicza problemy związane z nadciśnieniem, cukrzycą czy chorobami sercowo-naczyniowymi. Leki pomagające zrzucić nadmiarową wagę nie stanowią jednak samodzielnego rozwiązania problemu otyłości i powiązanych z nią chorób. Zawsze są stosowane jako dodatek ułatwiający uzyskanie optymalnej wagi.
Jakie leki są stosowane w celu redukcji masy ciała?
Leki stosowane w celu redukcji masy ciała powinny być stosowane pod kontrolą lekarską. Każda z wymienionych substancji posiada różne skutki uboczne, wyraźne szczególnie kiedy leki przyjmuje się w sposób niekontrolowany, nieświadomy, bez wyraźnie określonych celów i dawek.
- Fentermina
Fenteramina jest substancją ograniczającą apetyt. Substancja jest skuteczna w redukcji masy ciała, rozliczne skutki uboczne sprawiają jednak, że dostęp do fenteraminy jest mocno ograniczony. W większości Europejskich krajów, w tym w Polsce, jest niedostępna. Lek nie powinien być używany szczególnie przez ludzi, u których występują choroby sercowo-naczyniowe.
Orlistat działa hamując uwalnianie enzymów odpowiedzialnych za trawienie tłuszczów. Stosując dawkę 120mg, 3 razy dziennie z posiłkiem zmniejsza wchłanianie tłuszczu o około 30%. Substancja jest uznawana za relatywnie bezpieczną, jeśli jest stosowana wedle zaleceń. Stosując orlistat należy pamiętać o stosowaniu diety bogatej w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K). Spożywanie odpowiednio dużej dawki warzyw może wystarczyć, ewentualnie należy skonsultować możliwość suplementacji z lekarzem.
Efekty uboczne stosowania orlistatu to przede wszystkim: niedobory witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, wzdęcia, stolce tłuszczowe oraz zwiększone ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych.
Liraglutyd jest analogiem hormonów jelitowych uwalnianych w momencie spożywania pokarmów. Stosowana przede wszystkim jako lek przeciwcukrzycowy, znajduje zastosowanie jako lek wspomagający walkę z otyłością. Jego ubocznym działaniem, głównym jest wspomaganie pracy trzustki, jest zmniejszenie łaknienia, co pozwala na redukcję masy ciała. Liraglutyd jest dobrym wyborem pomagającym zredukować masę ciała u chorego z cukrzycą. Jest bezpiecznym lekiem w przypadku wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego.
Niepożądane efekty uboczne stosowania liraglutydu to przede wszystkim wymioty, zaparcia oraz zwiększone ryzyko kamicy nerkowej i zapalenia trzustki.
- Mysimba (bupropion + nalterkson)
Połączenie inhibitora receptorów opioidowych z lekiem o działaniu przeciwdepresyjnym wykazuje działanie wspomagające zrzucenie wagi. Mechanizm działania leku jest nie do końca wyjaśniony, lek ten jednak jest akceptowany przez towarzystwa naukowe ze względu na skuteczność. Leczenie preparatem powinno być ściśle kontrolowane przez lekarza, nie zaleca się stosowania leku w przypadku niewydolności nerek ani wątroby.
Kiedy przerwać terapię?
Stosowanie leków wspomagających zrzucanie wagi powinno być ściśle monitorowane przez pierwsze 3 miesiące (4 w przypadku liraglutydu). Leczenie musi być przerwane jeśli wystąpią jakiekolwiek poważne skutki uboczne terapii. Monitorowanie wagi przez pierwsze 3/4 miesiące pozwala na określenie skuteczności terapii. Jeśli spadek wagi jest mniejszy niż 5% masy ciała, terapia uznana jest za nieskuteczną i powinna być przerwana.
Nieskuteczność jednej z metod terapii nie wyklucza stosowania innego leku. Zmiana substancji leczniczej w terapii wymaga przeprowadzenia ponownej ewaluacji leczenia przez okres od 3 do 4 miesięcy. Brak skuteczności zabiegów farmakologicznych może być wskazaniem dla wykonania operacji chirurgicznych, takich jak zmniejszenie objętości żołądka.
Terapia farmakologiczna otyłości jest dodatkiem do prozdrowotnych zmian trybu życia. Utrzymywanie optymalnie zbilansowanej diety oraz aktywności fizycznej stanowi fundament pod skuteczne leczenie otyłości.
W celu rozpoczęcia farmakologicznego leczenia otyłości należy skonsultować swój problem ze zrzuceniem wagi z lekarzem.
Piśmiennictwo:
