Testosteron to hormon płciowy kojarzony przede wszystkim z mężczyznami, ale występuje również u kobiet. Kobiece jajniki i nadnercza są odpowiedzialne za wytwarzanie niewielkich ilości męskich hormonów zwanych androgenami, więc jest to całkowicie normalne. Jeśli jednak jesteś kobietą z wyższym poziomem testosteronu niż normalnie z powodu choroby, może to powodować różne objawy, które wpływają zarówno na Twój wygląd, jak i samopoczucie fizyczne. Oto, co musisz wiedzieć o objawach, przyczynach i sposobach leczenia wysokiego poziomu testosteronu.
Objawy wysokiego testosteronu u kobiet
Dwie z najczęstszych i najbardziej oczywistych objawów wysokiego poziomu testosteronu u kobiet to trądzik i przyspieszony wzrost włosów. Trądzik jest spowodowany zwiększoną produkcją sebum (oleju), która jest stymulowana przez podwyższony poziom testosteronu. Jeśli chodzi o zwiększony wzrost włosów, to nie chodzi tutaj niestety o szybki wzrost włosów na głowie, a w typowo „męskich” miejscach: na linii szczęki, klatce piersiowej, plecach i podbrzuszu.
Wysoki poziom testosteronu może jednak spowodować jeszcze więcej zmian w wyglądzie i samopoczuciu kobiety, w zależności od poziomu hormonu we krwi. Możliwe są również następujące objawy:
- łysienie/przerzedzenie włosów
- powiększona łechtaczka
- zmniejszony rozmiar piersi
- zwiększona masa mięśniowa
- głębszy głos
- nieregularne miesiączki
Przyczyny wysokiego poziomu testosteronu u kobiet
Na podwyższony poziom tego hormonu u kobiet może wpływać wiele chorób.
Zespół policystycznych jajników (PCOS)
PCOS jest zdecydowanie najczęstszą przyczyną podwyższonego poziomu testosteronu wśród kobiet w wieku rozrodczym. Aby lekarz mógł zdiagnozować PCOS, musisz spełnić co najmniej dwa z następujących trzech kryteriów: podwyższony poziom męskich hormonów, w tym testosteronu, nieregularne okresy lub policystyczne jajniki, co oznacza, że wokół jajnika znajduje się wiele małych pęcherzyków zawierających jajeczka z powodu braku regularnej owulacji.
Inne objawy PCOS to:
- trądzik
- nadmierny porost włosów na twarzy i brodzie
- przerzedzenie włosów na skórze głowy
- ciemna skóra w pachwinie, pod biustem i w zgięciach karku
- przyrost masy ciała i problemy z utratą wagi
Leczenie
Jednym z najczęstszych sposobów leczenia kobiet z PCOS, które nie próbują zajść w ciążę, są pigułki antykoncepcyjne. Pomaga to regulować cykl menstruacyjny i obniżać podwyższony poziom testosteronu. W zależności od sytuacji lekarz może przepisać inne leki, takie jak spironolakton lub metformina.
Hirsutyzm
Hirsutyzm jest bezpośrednio związany z wysokim poziomem testosteronu. Jest to stan hormonalny u kobiet, który powoduje wzrost porostu włosów w niechcianych miejscach, szczególnie na plecach, twarzy i klatce piersiowej. Włosy są zazwyczaj ciemne i szorstkie. Wysoki poziom androgenów związany z hirsutyzmem może powodować inne charakterystyczne objawy wysokiego poziomu testosteronu wymienione powyżej.
Leczenie
Celem jest obniżenie poziomu androgenów, więc podobnie jak w przypadku leczenia PCOS, opcje obejmują pigułki antykoncepcyjne lub leki antyandrogenowe. W przypadku nadmiernego owłosienia na twarzy pewne leki mogą pomóc spowolnić wzrost włosów. Dodatkowo depilacja laserowa lub elektroliza mogą pomóc w długotrwałym usuwaniu włosów.
Wrodzony przerost nadnerczy (CAH)
CAH jest chorobą genetyczną. Ten stan wpływa bezpośrednio na nadnercza i produkcję hormonów, takich jak androgeny. W cięższych przypadkach stan ten zostaje zdiagnozowany już u niemowląt. Często jest diagnozowany dopiero w późniejszym okresie życia, zwłaszcza w łagodnych przypadkach. Oprócz objawów nadmiaru testosteronu, ogólne objawy CAH obejmują:
- niski poziom kortyzolu
- nieprawidłowy rozwój narządów płciowych
- szybki wzrost w dzieciństwie, ale niski wzrost końcowy
- bezpłodność
Leczenie
Główną formą leczenia są leki zastępujące hormony: kortykosteroidy i mineralokortykoidy.
Jedną z przyczyn wysokiego poziomu testosteronu może być też guz jajników, ale jest to najmniej prawdopodobna opcja.
Aby wiedzieć na pewno, czy wysoki poziom testosteronu powoduje nasze objawy, konieczne są badania krwi. Jeżeli podejrzewasz u siebie podwyższony poziom testosteronu i cierpisz na opisane powyżej objawy, udaj się do odpowiedniego specjalisty w celu wykonania badań i przywrócenia poziomu hormonu do normalnych wartości.