Stres – to reakcja organizmu powstała na skutek wydarzenia lub czynności, z którą ciężko jest nam poradzić sobie emocjonalnie. Stres uczestniczy w naszym życiu codziennym, może mieć wpływ pozytywny lub negatywny. Długotrwały stres, może nie tylko zaszkodzić naszemu zdrowiu, ale także samopoczuciu – czyli nieumiejętność radzenia sobie ze stresem.
Przyczyny stresu
Stresory, czyli czynniki wypływające na uczucie stresu to:
- Rodzina
- Praca
- Problemy zdrowotne
- Problemy finansowe
Powstała również lista 10 najbardziej stresujących wydarzeń ułożona od najbardziej stresującej (skala 100) do najmniej stresującej (skala 45), oto one:
- Śmierć współmałżonka (100)
- Rozwód (73)
- Separacja małżeńska (65)
- Pobyt w więzieniu (63)
- Śmierć bliskiego członka rodziny (63)
- Zranienie ciała lub choroba (53)
- Zawarcie małżeństwa (50)
- Zwolnienie z pracy (47)
- Pogodzenie się ze skłóconym współmałżonkiem (45)
- Przejście na rentę lub emeryturę (45)
Rodzaje stresu
Stres pod kątem jego trwania, możemy podzielić na dwie grupy:
- Ostry – zazwyczaj jest nagły i intensywny, pojawia się w sytuacjach których się niespodziewanych/ kryzysowych.
- Przewlekły – towarzyszący nam codziennie ze względu np. na problemy finansowe lub problem z własnymi dziećmi
Stres negatywny i pozytywny ukrywa się pod nazwą eustres i dystres. Pozytywny zwany eustresem to taki stres, który nas mobilizuje, motywuje oraz dodaje energii do działania, np. podczas przygotowań do ślubu, przed wyjściem na pierwszą randkę, po awansie w pracy.
Dystres to stres towarzyszący nam przy frustracji, przy niepokoju i strachem, wpływa negatywnie na organizm doprowadzając do wyczerpania, pogorszenia się układu odpornościowego, problemu z krążeniem itp.
Objawy stresu
Objawy stresu są różne i nie należy ich bagatelizować. Do najczęstszych objawów fizjologicznych zalicza się:
- Mroczki przed oczami (zaburzenia widzenia)
- Wysokie ciśnienie krwi
- Drżenie rąk
- Zaburzenia snu (bezsenność, stany lękowe)
- Drażliwość
- Częste infekcje
- Obniżone libido
- Kłopoty ze skórą (na twarzy i na ciele)
- Problemy z układem pokarmowym (biegunka, zaparcia, mdłości)
- Nadmierna potliwość
- Bóle głowy
- Płytki oddech
- Bóle w klatce piersiowej (często określane jako kłocią)
- Utrata przytomności (zazwyczaj przy nagłym i intensywnym stresie)
Stres a psychika
Stres wpływa na ogólne samopoczucie, ale również może powodować zaburzenia psychiczne oraz przyczynić się do trwałych zmian osobowości. Najczęściej długotrwały stres może doprowadzić do depresji. Zmiana zachowania, różne nieoczywiste zachowania mogą również świadczy, że dana osoba znajdująca się pod pływem stresu, która może:
- Bezustanne martwić się
- Stale unikać sytuacji, które powodują napięcie
- Spożywać duże ilości alkoholu
- Mogą być płaczliwe
- Jeść zbyt małej ilości posiłków lub wręcz przeciwnie większej
- Trudność w podejmowaniu decyzji
- Nadmierną nerwowość
- Ruchliwość
Skutki stresu
Podczas odczuwania stresu organizm uwalnia hormony – kortyzol i adrenalinę. Gdy stres zaczyna wkradać się do dnia codziennego zaczyna być wytwarzana zbyt duża ilość ,,hormonów stresu”, co skutkuje złym samym poczuciem fizycznym a w efekcie końcowym doprowadza do negatywnych skutków zdrowotnych. Adrenalina wpływa na mięsnie co przy długotrwałym efekcie doprowadza do ich spięcia. Podwyższony poziom kortyzolu i adrenaliny może objawiać się:
- Bólami pleców
- Uczucia ścisku w gardle
- Ostrymi bólami głowy
- Napięciowy ból w skroniach
- Bólem mięśni
Stres wpływa również na trawienie, ponieważ podwyższony poziom adrenaliny powoduje zwiększoną produkcję kwasów trawiennych i napięcie błony śluzowej dwunastnicy i żołądka. Uczucie kującego bólu brzucha lub zgaga, może świadczyć o zaburzonym procesie regeneracji komórek nabłonkowych co doprowadza do zapalenia śluzówek, rozwoju nadżerek, wrzodów i przewlekłych biegunek bądź zaparć.
Dla osób żyjących w ciągłym stresie jako kolejne zagrożenie jest insulinooproność, a w konsekwencji cukrzycy typu 2. Wynika to z zbyt dużej ilości hormonów stresu, który wpływa na podwyższenie glukozy we krwi i jednocześnie upośledza komórki. Wysoki poziom kortyzolu, może przyczynić się do tycia. Zwyczaj tycie podczas stresu, wynika z zwiększenia się magazynowania tłuszczu w komórkach tłuszczowych. Tego typu tłuszcz zazwyczaj odkłada się w okolicy brzucha, mimo iż nie musi być to na skutek jedzenia większej ilości jedzenia (chodź i tak czasami stosowane jest zajadanie stresu), lecz ze względu na wysoki poziom kortyzolu.
Jak walczyć ze stresem?
Do najlepszych rozwiązań zalicza się aktywność fizyczną. Wybór aktywności w formie relaksacyjnej lub oddechowej może okazać się punktem rozładowania codziennego stresu. Joga jako sposób na radzenie sobie ze stresem zdobywa w ostatnich latach dużą popularność. Badania pokazują, że joga jako aktywności fizycznej powoduje zmniejszenie stężenia hormonu stresu (kortyzolu) we krwi. Dla osób, które szukają więcej wrażeń, dobrym sposobem jako aktywność fizyczna będzie wybór trenowania sztuk walki. Pozwoli to na wyładowanie stresu oraz zostawienia stresu w kroplach potu. Warto też wspomnieć, że przed przystąpieniem do uprawiania jakiegokolwiek sporu zalecana jest wizyta lekarską, w celu sprawdzenia czy dana osoba nie ma żadnych przeciwskazań zdrowotnych.
Akceptacja i zrozumienie też potrafią stać się kluczem do sukcesu z walką ze stresem. Analizowanie danej sytuacji, która jest dla nas stresująca i rozkładanie jej na ,,zrobię coś z tym’’ lub ,,zaakceptuje to’’ może pozwolić na uniknięcie stanu stresu. Co więcej, trzeba pamiętać, że jesteśmy tylko ludźmi i nie mamy zawsze wpływu na to, co się dzieje lub będzie się działo.
