Zapalenie wątroby zwykle wywołane jest infekcją wirusową, jednak istnieją również inne przyczyny. Są to między innymi autoimmunologiczne zapalenia wątroby, które są spowodowane nadużywaniem alkoholu, leków, narkotyków i innych toksycznych substancji. Schorzenie to powstaje, gdy komórki wątroby są atakowane przez własny organizm. Wątroba to organ znajdujący się po prawej stronie, pod żebrami i odpowiada za wiele ważnych funkcji w organizmie. Dlatego chora wątroba wpływa na ogólne złe samopoczucie i wraz z nią działają źle również inne organy.
Wątroba i jej funkcje w organizmie
Wątroba to największy narząd w naszym ciele. U dorosłych osiąga wagę nawet 1,5 kg. Jest również narażona najbardziej za zatrucia ze wszystkich narządów. Wynika to z tego, że wszystkie szkodliwe substancje trafiają do niej. Na szczęście dopiero gdy ¾ tego narządu ulega uszkodzeniu, zaczynają się niepokojące objawy. Wątroba również ma zdolność samoregeneracji, dlatego ogólnie rzadko zapadamy na choroby wątroby. Po usunięciu trucizny, szybko wraca to prawidłowego stanu.
Wątroba spełnia wiele ważnych funkcji, między innymi odpowiada za:
- produkcję żółci, która jest niezbędna w procesie trawienia;
- wydalanie bilirubiny, cholesterolu, leków;
- rozkładanie tłuszczów i białek;
- magazynowanie glikogenu;
- usuwanie toksyn z organizmu;
- magazynowanie niektórych witamin.
Wirusowe zapalenie wątroby – rodzaje
Dzieli się ono na 5 typów – A, B, C, D, E. Za każdy rodzaj odpowiedzialny jest inny wirus.
Wirusowe zapalenie wątroby typu A
Spowodowane jest wirusem typu A, zwanym HAV. Jest najczęściej przenoszony przez skażone pokarmy lub zanieczyszczoną wodę.
Zapalenie wątroby typu B oraz C
Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest przenoszone przez kontakt z zakaźnymi płynami ustrojowymi, takimi jak krew, wydzielina z pochwy lub nasienie, zawierającymi wirus zapalenia wątroby typu B (HBV). Bardzo często dotyka więc medyków, pracujących z pacjentami (lekarze, pielęgniarki). Tak samo przenoszony jest wirus typu C (HCV).
Wirusowe zapalenie wątroby typu D
Schorzenie to zwane jest również typem delta. Jest poważną chorobą wywołaną przez wirusa HDV. Zarazić się nim możemy poprzez kontakt z zarażoną krwią. Występuje wyłącznie wraz z zapaleniem typu B i jest rzadko spotykany.
Wirusowe zapalenie wątroby typu E
Wywołana przez wirus HEV. Występuje niezwykle rzadko i głównie na obszarach, gdzie są złe warunki sanitarne. Najczęściej występuje w biednych krajach Afryki, Azji, Ameryki Środkowej.
Przyczyny zapalenia wątroby
Przyczyn może być kilka. Najczęściej jednak jest spowodowane nadużyciem alkoholu.
Alkohol i toksyny
Zbyt duże spożycie alkoholu źle wpływa na stan wątroby. Często u alkoholików dochodzi do marskości wątroby, a czasem jedynym ratunkiem jest przeszczep. Alkohol bezpośrednio uszkadza komórki wątroby. Często mówi się o alkoholowym zapaleniu wątroby.
Często też dochodzi do zapalenia wątroby podczas przyjmowania dużej ilości leków.
Układ autoimmunologiczny
Czasami zdarza się, że układ odpornościowy zaczyna atakować komórki wątroby, traktując je jako intruza. Powoduje to stan zapalny, które może mieć charakter łagodny, ale i poważny, Zdarza się to częściej u kobiet.
Wirusowe zapalenie wątroby – objawy
Objawy ostrego zapalenia wątroby to głównie:
- ciągłe zmęczenie i senność;
- jasny kolor stolca;
- bóle brzucha;
- wodobrzusze;
- ciemny kolor moczu;
- brak apetytu;
- objawy grypopodobne;
- spadek masy ciała;
- żółtaczka.
Diagnoza
W pierwszej kolejności lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem. Dotyczy on objawów, ale także charakteru pracy czy możliwości kontaktu z chorym. Podczas badania fizykalnego lekarz zbada brzuch dotykiem. Zleci również wykonanie USG brzucha oraz badań krwi.
W badaniu krwi, oprócz pełnej morfologii krwi, oznacza się różne czynniki obrazujące pracę wątroby, takie jak ASPAT, ALAT, bilirubinę.
Badanie USG może ukazać nieprawidłowości w budowie wątroby oraz inne, takie jak:
- płyn w jamie brzusznej;
- stłuszczenie i powiększenie wątroby;
- guzy wątroby;
- uszkodzenia pęcherzyka żółciowego.
Wirusowe zapalenie wątroby – leczenie
Wybór leczenia jest uzależniony od typu choroby oraz stanu pacjenta.
Typ A – zwykle nie wymaga leczenia. Po odłożeniu czynnika wywołującego stan pacjenta wraca szybko do poprawy. Leczy się głównie objawowo. Istnieje również szczepionka przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A.
Typ B, C – również nie wymaga specjalistycznego leczenia. Może być leczone lekami przeciwwirusowymi oraz poprzez minimalizację uciążliwych objawów. Te dwa typy są przeważnie długotrwąjące i chory zostaje z nimi na zawsze. Osoby takie powinny się regularnie badać (coroczne badania kontrolne). Wirusowi typu B można zapobiec, stosując szczepienie.
U niektórych osób, które nie przestrzegają diety i nadużywają alkoholu, może rozwinąć się marskość wątroby, a w ciężkich stanach może być konieczny przeszczep ratujący życie.
Typ D – obecnei nie ma leków na ten typ zapalenia. Można stosować interferon, który pokazuje lekką poprawę. Aby zapobiec tej chorobie, należy się zaszczepić przeciwko wirusowi typu B.
Typ E – zwykle ustępuje samoistnie, nie ma specjalistycznych leków. Zaleca się picie dużej ilości płynów i unikanie alkoholu.
Autoimmunologiczne zapalenie wątroby – podaje się kortykosteroidy.