Zespół jelita drażliwego

Podział

W zależności od rodzaju głównego objawu wyróżnia się kilka typów IBS. Zespół jelita drażliwego może także występować pod innymi nazwami:

• nerwowym jelitem
• śluzowym zapaleniem okrężnicy
• nerwową biegunką
• spastycznym zapaleniem okrężnicy
• nerwową okrężnicą
• spastyczną okrężnicą

Zespół jelita drażliwego dzieli się na 3 typy w zależności od głównego objawu:

• IBS z przewagą biegunki
• z przewagą zaparć
• typ mieszany

Przyczyny IBS

Dokładna i jednoznaczna przyczyna nie jest poznana, jednak istnieją czynniki i okoliczności, które mogą powodować i wpływać na rozwój drażliwego jelita. Należą do nich na przykład:

Jedzenie

 Niektóre pokarmy i ich nietolerancja lub alergia na nie mogą przyczynić się do rozwoju tej choroby. Są to głównie produkty mleczne (nietolerancja laktozy), zbożowe, owoce cytrusowe, napoje gazowane.

Stres

Życie w ciągłym stresie, nieprawidłowe działanie układu nerwowego w układzie pokarmowym może powodować objawy sugerujące na IBS.

Skurcze mięśni jelita

 Jelita są umięśnione, a niestrawiony pokarm dzięki skurczom mięśni jelit przesuwa się i jest wydalany. Jeśli skurcze te są zbyt wolne mamy do czynienia z zaparciami, jeśli za częste mamy problem z biegunką.

Infekcje

Niektóre schorzenia mogą przyczyniać się do powstania zespołu jelita drażliwego. Są to np. zapalenie żołądka lub jelit (grypa żołądkowa) lub nagromadzenie się chorobotwórczych drobnoustrojów w jelitach).

Jakie objawy powinny nas zaniepokoić i kiedy udać się do lekarza?

Oprócz częstych bólów brzucha, gromadzenia się gazów, biegunki lub zaparć, pojawienie się dodatkowo poniższych objawów, powinno skutkować naszą wizytą u lekarza. Są to:

• gorączka
• spadek masy ciała
• krew w stolcu lub krwawienie z odbytnicy
• wymioty, za którymi nie stoi znana nam przyczyna
• anemia
• kłopoty z połykaniem
• przewlekły ból, który nie ustępuje po wypróżnieniu, czy oddaniu gazów

Badania

Lekarz po wysłuchaniu naszych objawów, może zlecić dodatkowe badania, aby wykluczyć ewentualne inne, poważniejsze choroby (rak jelita, choroba Leśniowskiego-Crohna). Mogą to być:

• kolonoskopia – wprowadzenie przez odbyt rurki zakończonej mikro kamerą, w celu zbadania stanu jelita
• badanie kału – pod kątem bakterii, pasożytów
• badania krwi – badanie poziomu żelaza w celu wykluczenia anemii

Zespół jelita drażliwego – objawy

Do objawów IBS należą:

• ból brzucha (najczęściej po jedzeniu)
• wzdęcia
• biegunka
• zaparcia
• ból pleców
• mdłości
• ból głowy
• utrata apetytu
• zgaga
• śluz w stolcu

O zespole jelita drażliwego możemy mówić jeśli większość powyższych objawów występuje przez minimum 3 miesiące, minimum raz w tygodniu.

Czynniki ryzyka

Na IBS może zachorować każdy, jednak istnieje kilka czynników, które mogą powodować, że jesteśmy bardziej narażeni na chorobę niż inni.

• na zespół jelita drażliwego częściej chorują kobiety
• częściej występuje u osób młodszych – do 50 roku życia
• genetyka – jeżeli w rodzinie występowała choroba, masz większe szanse, że również rozwinie się ona u ciebie
• zły stan psychiczny – depresja, ciągły stres, choroby psychiczne

Leczenie

Obecnie nie jest znany lek na IBS, jednak lekarz może przepisać nam leki, które zmniejszą wystąpienie nieprzyjemnych objawów.

Będą to więc leki:

• rozkurczowe – No-spa, Deespa
• przeciwbiegunkowe – Smecta, węgiel, Stoperan, Laremid
• przeciw zaparciom – Xenna, Dulcobis
• przeciwbólowe – Paracetomol, Ibuprom

Na rynku istnieją również leki bez recepty, które zbiorczo działają na objawy jelita drażliwego. Jest to na przykład Debutir, Irbutin, DebuActiv.

Niektórym osobom ulgę przynosi stosowanie probiotyków, które dbają o prawidłową florę jelit. Jednak minusem w ich stosowaniu jest to, że na pierwsze efekty poprawy musimy czekać kilka tygodni.

Wystąpienie jelita drażliwego bardzo często jest związane ze stresem. W związku z tym powinniśmy zadbać o nasz wewnętrzny spokój. Jeśli problemy są duże, warto skorzystać z pomocy psychologa. Możemy również wspomóc się lekami uspokajającymi, czy ziołami o takich właściwościach (melisa). Dobrym rozwiązaniem jest ćwiczenie technik relaksacyjnych oraz jogi.

Dieta w zespole jelita nadwrażliwego

W łagodzeniu objawów duże znaczenie odgrywa odpowiednia dieta. W zależności od występujących najczęściej objawów warto do diety wprowadzić następujące produkty:

Zaparcia

• pij duże ilości wody, soków
• jedz produkty bogate w błonnik – pieczywo pełnoziarniste, owies, rośliny strączkowe, ziemniaki, siemię lniane
• spożywaj produkty mleczne – mleko, jogurty, maślankę, kwaśne mleko
• kasza gryczana, ciemny ryż

Biegunka

• ryż, kleik ryżowy
• jagody
• makaron
• marchewka
• jabłka
• banany
• biszkopty
• czekolada, kakao
• ogranicz produkty zawierające błonnik

Wzdęcia

• owsianka, produkty owsiane
• siemię lniane
• unikaj produktów, które powodują wzdęcia – bób, kapusta, kalafior, cebula, brokuły

Powikłania, komplikacje

Zespół jelita drażliwego może powodować różne powikłania nie tylko zdrowotne.

Przewlekłe zaparcia lub częsta biegunka mogą w rezultacie prowadzić do hemoroidów. Objawy związane z IBS wpływają niekorzystnie na naszą jakość życia. Jesteśmy mniej aktywni towarzysko, wpływa to na jakość naszej pracy, a także często ją opuszczamy lub całkowicie może nam ją uniemożliwiać. IBS może prowadzić również do depresji, a ta z kolei może pogłębiać objawy, co jest błędnym kołem. Warto więc w takim przypadku skorzystać w pomocy psychologa.